آثار تاریخی

آتشکده ( بقعه شمس آل رسول )

علیرغم شهرت این بنا به آتشکده، شکل ظاهری آن چندان با کاربرد آن تناسب ندارد. احتمالاً مکان اصلی آن آتشکلده بوده که بعد از اسلام آوردن مردم آمل شکل آن تغییر یافته است. این بنای عظیم و آجری با پلان مربع شکل در کنار بلوار شهید بهشتی در منطقه چاکسر قرار دارد و آرامگاه شمس الدین محمد آملی ( شمس طبرسی ) بوده است که مربوط به قرن نهم هجری میباشد.

سنگچال
منطقه‌ای کوهستانی بسیار زیبا و سرسبز در استان مازندران ، مسیر اصلی ورودی به این منطقه در بیست کیلومتری شهر آمل , از جاده هراز می‌باشد و آب و هوایی نسبتا سرد و بارانی و مه آلود دارد . این منطقه اصولا یک منطقه ییلاقی نشین برای اهالی آمل و بابل محسوب می‌شود که عموما در فصل تابستان رونق بسیاری دارد.
جمعیت بسیار کمی در تمام طول سال در این منطقه سکونت دائمی دارند که شاید تعداد آنها به کمتر از صد خانوار برسد

امامزاده ابراهیم (ع)
این بنا با پلان مربع شکل و بدنه آجری و گنبد هرمی‌شکل در قرن نهم هجری در شهر آمل ساخته شده و در ابتدای بلوار طالب‌آملی قرار دارد. بر روی در و صندوق چوبین روی مرقد کتبه‌های زیبائی به خط رقاع حک شده که طبق مفاد آنها، مزار متعلق به ابو‌محمد ابراهیم از فرزندان امام موسی‌(ع) می‌باشد .

امامزاده قاسم‌(ع)
بنای امام‌زاده قاسم متعلق به قرن هشتم هجری قمری است و در محله پایین‌بازار آمل و در مجاورت بلوار شهید بهشتی قرار دارد. از لحاظ شکل و پلان دارای ویژگیهایی است که آن را منحصر بفرد نموده، بطوریکه نظیر آن در مازندران دیده نمی‌شود. بنای 8 ضلعی با گنبدی کوتاه بر روی یک صفحه قرار دارد که با ملاط بر روی آجر، تزئیناتی روی آن صورت گرفته است.

گنبد ناصر‌الحق
این دو بنای تاریخی در مجاورت یکدیگر در حاشیه شمالی شهر آمل در منطقه چاکسر و در جانب غربی بلوار شهید بهشتی آمل قرار دارند. ساختمان آجری آنها متعلق به قرن نهم هجری قمری بوده و بنای ناصر‌الحق آرامگاه وی می‌باشد که در سال 304 هجری قمری در این مکان به خاک سپرده شده و گنبد دیگر متعلق به شمس طبرسی از فقها و علمای مشهور آمل می‌باشد.

بقعه میر‌حیدر آملی
بنای اصلی آن متعلق به قرن 60 هجری قمری بوده که در دوران مختلف بازسازی شده ولی شکل اولیه را حفظ نموده، این ساختمان آجی با برج 8 ضلعی و گنبد هرمی با ارتفاع 12 متر در نزدیکی گنبد‌های ناصر‌الحق و شمس طبرسی در منطقه چاکسر آمل و در مجاورت بلوار شهید بهشتی قرار دارد.

بقعه تاریخی میر بزرگ
یکی از مهمترین بناهای تاریخی مازندران است که در عهد سلطنت شاه عباس صفوی در سال 1020 هجری قمری بر روی مدفن میر‌قوام مرعشی بنیانگذار سلسله مرعشیان مازندران در اواخر قرن هشتم هجری قمری ساخته شده و در مرکز بافت قدیم شهر آمل در سبزه‌میدان و مجاورت مصلای بزرگ قرار دارد. این ساختمان از لحاظ ویژگیهای معماری، گنبد، سردرب‌ها، کاشیکاری و کتیبه‌ها کم‌نظیر است. پلان آن چهار ضلعی، مساحت آن 781 متر مربع و مصالح عمده آن آجر می‌باشد.
علاوه بر میر‌بزرگ اماکن تاریخی فراوانی در شهر آمل وجود دارد که دفاتر خدمات مسافرتی می‌توانند برای بازدید در شهر، همه آنها را در برنامه خود بگنجانند که در ادامه توضیحات لازم ارائه می‌شود .

پل دوازده چشمه
این پل در عصر سلطنت شاه عباس صفوی بر روی رود هراز در مرکز شهر آمل بر روی رود هراز در ابتدای خیابان سبزه میدان احداث گردیده و در دوران قاجاریه به طور کامل مرمت و بازسازی شده و دو بخش شرقی و غربی شهر را بهم متصل می‌کند. این پل به نیت دوازده معصوم (ع) دارای 12 طاق و دهنه می‌باشد که هر یک بر پایه‌های مستطیل شکل استوار شده‌اند به صورتی که ارتفاع آخرین نقطه طاقهای قوسی شکل در محل تیزی تا سطح رودخانه حدود 7 متر می‌باشد، فاصله بین هر پایه با پایه دیگر 6 متر بوده که در ضلع جنوبی و در قسمت مخالف جریان آب دارای سیل برگردان می‌باشد. طول این پل تاریخی و دیدنی 120 متر و عرض آن 40/6 متر است. در زمان بازدید این پل می‌توان از امکانات موجود در پارک‌دهکده طلائی شامل شهربازی، دریاچه، امکانات ورزشهای فکری، فروشگاههای مختلف و کافی‌شاپ استفاده نمود.

پل معلق

حوضه گرمارود از بلیران تا لاله‌زار
رودخانه گرمارود دارای طولی حدود 50 کیلومتر می‌باشد که از ارتفاعات شمالی رشته کوههای البرز بنام هلی‌بار سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود تراس‌های آبرفتی زیبایی را بر جای گذاشته است. در حول و حوش این رودخانه دو چشمه آب‌معدنی اصلی به نام‌های «گرو» و «لاله‌زار» و دهها چشمه آب معدنی فرعی وجود دارند که به سبب دارا بودن املاح معدنی گوناگون دارای خاصیت درمانی شفابخش برای امراض پوستی و دردهای مفصلی می‌باشند بستر رودخانه از بالا به پایین از تخته سنگ، قلوه سنگ و شن تشکیل شده است جریان آب رودخانه طوری است که با حفر بستر خود در جاهای مختلف حوضچه‌های مناسب برای شنا ایجاد نموده است که در تمام مدت تابستان بالاخص روزها بیشتر مردم ناحیه آمل به طول تقریبی 15 کیلومتر در فاصله‌های مجزا به شنا در داخل آن می‌پردازند.

روستای جنگلی بلیران نیز بر روی تراس آبرفتی رودخانه گرمارود واقع شده و به سبب همجواری با رودخانه پرآب گرمارود از جاذبه و چشم‌انداز ویژه‌ای برخوردار است، مصالح خانه‌های این روستای جنگلی عمدتاً از چوب و گل است. فرم خانه‌ها با معماری ویژه‌خانه‌های جنگلی منطقه تطبیق یافته است. جاده دسترسی به این منطقه زیبا از روستای معروف کمدره واقع در کیلومتر 15 جاده قدیم آمل به بابل می‌باشد. به دلیل اینکه جاده خاکی و جنگلی است همه کسانی که تاکنون به نیت طبیعت درمانی و طبیعت گردی به گرو و لاله‌زار در گرمارود سفر کرده‌اند با شوق و علاقمندی این محیط طبیعی بکر و باصفا را به عنوان مکان تفریحی دایمی خود در فصل بهار و تابستان پذیرفته‌اند.

شکل شاه
در 60 کیلومتری جنوب شهر آمل در جانب غربی رود و جاده هراز و تونل بایجان در کنار محور ارتباطی تهران به آمل در زمان ناصر‌الدین‌شاه و بدستور وی نقش برجسته سنگی زیبایی بر سینه کوه و مشرف به رود هراز کنده شده که در مازندران بی‌نظیر بوده است. در این حجاری، ناصر‌الدین‌شاه بهمراه چند‌تن از امرای کشوری و لشکری نشان داده شده است.

آبهای معدنی آب‌ اسک
قریه آب اسک در 80 کیلومتری آمل به تهران در محور هراز قرار دارد. آبهای معدنی گرم با مواد گوگردی در همه نقاط این روستا جاری است. که بصورت سنتی گردشگران بیشماری بویژه در فصل تابستان برای استفاده از آب معدنی و هوای مطبوع کوهستانی به این منطقه مسافرت می‌کنند. آب‌های معدنی آب‌اسک با برخورداری از املاح فراوان و مواد گوگردی برای درمان بیماریهای پوستی، درمان درد مفاصل و استخوان بسیار مفید است. ضمناً در این روستای ییلاقی هتل مهرگان که بصورت هتل آپارتمان دارای امکانات مجهزی مانند استخر، آب‌گرم، سونا، رستوران زیبای کوهستانی، کافی‌شاب و سوئیت بسیار مجهز با درجه 4 ستاره آماده پذیرایی از گردشگران می‌باشد.

قلعه شاهان دشت
به ملک قلا معروف است و در 65 کیلومتری شهر آمل در جاده هراز و مسیر منتهی به تهران و در ارتفاعات مشرف به روستای شاهان‌دشت بر روی یک‌کوه هرمی شکل در کنار روستای ییلاقی شاهان‌دشت و دره، رود و جاده هراز قرار گرفته و کاملاً برای مسافران مسیر هراز و محور ارتباطی تهران به آمل قابل مشاهده است. ظاهراً این قلعه متعلق به ملک بهمن آخرین سلطان سلسله استندار لاریجان بوده است.

آب‌ معدنی لاریجان
به علت شرایط خاص از لحاظ زمین‌شناسی در دامنه‌های البرز به ویژه اطراف قله دماوند، آبهای معدنی با خواص مختلف درمانی وجود دارد که مهمترین آنها در روستای آبگرم مجموعه‌ای جذاب را پدید آورده است. روستای ییلاق و خوش‌ آب‌و‌هوای آب‌گرم در دامنه قله دماوند قرار دارد. جاده دسترسی به آن پس از طی 70 کیلومتر در مسیر توریستی هراز که شهر آمل را به تهران متصل می‌کند در محل گزنک توریستی هراز که شهر آمل را به تهارن متصل می‌کند در محل گزنک بخش لاریجان از راه اصلی جدا شده و به سمت غرب در مسیر کوهستانی و آسفالته ادامه یافته و پس از عبور از روستای ییلاقی گزانه به آبگرم می‌رسد. آبهای گرم معدنی این روستا با حرارتی در حدود 62 درجه سرشار از مواد گوگردی بوده و به همین دلیل برای درمان انواع بیماریهای پوستی، دردهای استخوان، مفاصل و روماتیسم مفید می‌باشد.

آبشار شاهان‌دشت
در 65 کیلومتری شهر آمل در جاده هراز و مسیر منتهی به شهر تهران در ارتفاعات مشرف به روستای زیبا و ییلاقی شاهاندشت در جانب جنوبی جاده و رودخانه هراز این آبشار پر‌آب، دائمی و عظیم باشکوهی وصف‌ناپذیر خودنمائی می‌کند. آبشار شاهان‌دشت با ارتفاع تقریبی 50 متر یکی از بزرگترین آبشارهای مازندران به شمار می‌رود. قابل ذکر است که جاده فرعی منشعب از جاده هراز تا آبشار مذکور تقریباً 10 دقیقه فاصله دارد و بعد از خاتمه جاده از روستای شاهان‌دشت 15 دقیقه نیز پیاده روی دارد که منظره واقعاً دلپذیری را در حین پیاده روی مشاده می‌کنید. البته در کنار آبشار قله شاهان‌دشت را نیز می‌توان در برنامه بازدید جای داد.

پارک جنگلی میرزا کوچک‌خان
این پارک یکی از قدیمی‌ترین پارکهای جنگلی استان مازندران است که با جلوه‌های طبیعی نظیر شالیزار، رودخانه، جنگل و کوه مورد استفاده گردشگران و مسافران بیشماری می‌باشد. این پارک زیبا در 20 کیلومتری شهر آمل در جاده هراز و مسیر ترانزیتی و توریستی آمل به تهارن قرار دارد و از امکاناتی مانند آب، برق، سرویس بهداشتی، آلاچیق، سکوی چادر و وسایل بازی کودکان برخوردار است. در صورت علاقمندی افراد تور به این پارک می‌توانند در جاده هراز از منطقه جنگلی استفاده نمایند که آن همان پارک جنگلی میرزا کوچک‌خان می‌باشد که می‌توان بصورت پیک‌نیک از آن استفاده کرد.

امامزاده عبد‌ا... (ع)
این زیارتگاه مهم در 12 کیلومتری جنوب غربی آمل در دامنه‌های سرسبز البرز شمالی قرار دارد. مسیر دسترسی به آن نیز از خروجی شهر در بلوار تهران آغاز و پس از طی مسافت 4 کیلومتر در ابتدای جاده هراز به دوراهی امامزاده عبد‌ا... میرسد که در جانب غرب جاده و رود‌ هراز بطرف امامزاده عبد‌ا... ادامه می‌یابد. ساختمان اصلی امامزاده با معماری بسیار زیبا در سال 1343 با عظمتی خاص بنا گردید. در داخل حرم و بر روی مقبره ضریحی از طلا و نقره به طول 463، عرض 375 و ارتفاع 275 سانتی‌متر قرار دارد که بوسیله هنرمندان اصفهانی ساخته شده است. از آثار قدیمی آستانه، حوض شفا و مرقد بی‌بی فاطمه و سقاخانه می‌باشد. برای زائرین نیز اماکن اقامتی، پارک، بازار، واحد‌های پذیرایی ایجاد گردیده است. این زیارتگاه مشهور هر ساله میزبان هزاران نفر از میهمانان سراسر کشور بوده و امکانات اقامتی آن در حد مهمانپذیر درجه 3 می‌باشد.

قله دماوند بام ایران
با شهرتی جهانی یکی از منحصر بفرد‌ترین جاذبه‌های طبیعی ایران به شمار می‌رود و در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران و 75 کیلومتری جنوب غربی شهر آمل در البرز مرکزی و بخش لاریجان قرار‌ دارد و جاده توریستی هراز که تهران را به مازندران متصل می‌سازد از نزدیکی آن عبور می‌کند. مسیر دسترسی به آن نیز در کیولمتر 70 آمل به تهران در آبادی پل‌مون از جاده‌هراز جدا می‌شد که به جاده آبگرم رینه معروف است. این جاده فرعی بعد از حدود 7 کیلومتر و با شیبی تند و عبور از ارتفاعات با پیچهای متعدد به شهر رینه می‌رسد و سپس با عبور از شهر رینه به سمت غرب در مسری که به منطقه اکوتوریستی لار و شهر پلور ختم می‌شود ادامه یافته و پس از طی حدود 5 کیلومتر بعد از رینه در نزدیکی محل برف‌چال از جاده رینه به پلور به سمت قله در جهت شمالی یک جاده فرعی و خاکی از جاده آسفالته مذکور جدا شده و با عبور از مسیری زیبا در میان شقایقهای سرخ در محلی موسوم به مسجد امام زمان (عج) خاتمه می‌یابد و از این مکان کار صعود کوهنوردان آغاز می‌شود، محل مذکور در ارتفاع 2200 متری قرار دارد و استراحتگاه و پناهگاه بعدی نیز در ارتفاع 4200 متری واقع شده است. مسیر فوق‌الذکر در جبهه جنوبی قله می‌باشد و علاوه بر آن کوهنوردان از جبهه‌های شمالی، جنوب‌غربی و غربی نیز به قله صعود می‌کنند.

قله دماوند پابه‌پای ایران زمین از گذشته‌های دور تا به امروز جزء جدائی ناپذیر فرهنگ و افتخارات ایرانیان و مازندرانیها بوده و در سالهای اخیر به علت شهرت جهانی و از سوئی به دلیل مجاورت با مرکز کشور و دریای خزر از اهمیت و جایگاه والاتری برخوردار گردیده تا جائیکه هر ساله هزاران تن از شیفتگان ورزش و طبیعت از ایران و همه نقاط جهان به آن روی می‌آورند و با دیدن عظمت این قله سر برافراشته بر آسمان از خودشناسی به خداشناسی میرسند.

قله دماوند دارای ویژگیهایی است که آن را از 300 قله مرتفع دیگر خاورمیانه متمایز نموده و جزء قلل منفرد و مخروطی‌شکل جهان است و با 5671 متر ارتفاع دومین قله مخروطی جهان به شمار می‌رود. این قله آتشفشانی اکنون نیز فعال می‌باشد و وجود چشمه‌های آب‌گرم اطراف آن و خروج گاز گوگرد مؤید این امر می‌باشد.

در ارتفاع 4400 متری قله در همین مسیر آبشار یخی وجود دارد که در تمام ایام سال آبشار آن دارای یخ بوده و هیچوقت ذوب نمی‌شود که معمولاً کوهنوردان برای طی کردن مسیر قله را بر اساس آبشار یخی تقسیم‌بندی می‌کنند. شایان ذکر است که در ایام تابستان برای رفتن به قله دماوند نیاز به پیاده‌روی ملایم و پیاده‌روی با شیب‌تند بدون صخره‌نوردی است و به وسایل یا ابزار کوهنوردی مثل طناب و کلنگ نیازی وجود ندار. کسانیکه برای اولین بار به قله دماوند صعود می‌کنند اگر در ارتفاع بالاتر از 2000 متر زندگی می‌کنند، در صعود مشکلات کمتری را نسبت به کسانی که در کمتر از 2000 متر زندگی می‌کنند دارند .

حمام اشرف آمل
این حمام از بناهای قرن دواز دهم هجری قمری است که در نیاکی محله امل واقع شده است.مصالح عمده حمام آجر وسنگ است ودیوارهای آن با کاهگل ودوغاب آهک اندود شده است حمام اشرف تنها باقی مانده حمام های قدیمی شهر آمل است.

چشمه های آب گرم آب آهن یا آب فرنگی
این چشمه بالای روستای آب اسک لاریجان "مانند بیدستان از ارو قرار دارد.آب این چشمه دارای ترکیبات سولفات دو فرو کر بنات و دو فرا سید کربنیک ازاد است. استحلام و نوشیدن ان برای افراد مبتلا به بیماری کم خونی و جلدی توصیه شده است .

آب معدنی استراباکو
این اب گرم بین راه لاریجان به روشاق نزدیک روستای بایجان در محلی به نام قلابن قرار دارداز کوهی می جوشد وپس از چند متر به رودخانه هراز میریزد.آب اینچشمه ماده ای به نام زبیق دارد که درمانامراض جلدی به ویژه بیماری های عفونی موثر و مفید است .

آب گرم رینه
این اب گرم در نزدیکی روستای رینه لاریجان قرار گرفته است و هر ثانیه هزار لیتر ابدهی دارد این اب برای درمان بیماری های جلدی و مفصلی و عفونی موثر است .

دریاچه ساهون
این دریاچه در دامنه های جنوبی غربی قلعه دماوند نزدیک روستای نوا قرار گرفته است.ارتفاع ان از سطح دریا از 3000 متر است در گذشته بیش از 1000 هکتار وسعت داشته و تا نیم قرن پیش پر از اب بوده است که به مرو زمان بر اثر دخالتهای انسان حجم اب ان کم شده است .در حال حاضر به صورت مردابی در امده است .